Ben ne bileyim dağın başı dumanlı mı dertli mi, karlı mı buzlu mu; ben gördüğüme bakarım. Dağ yüksektir, büyüktür, bana göre. Bir zamanlar değildi. Bana göre de, diğerlerine göre …
Birbirinin yerine kullanılabilen bu dört terimin bugünkü anlamları modernleşme sürecinde türetilmiştir. Osmanlı modernleşmesi XVIII. yüzyılda batının tekniğini almak için başlatılan idari girişimlere temellenir. 1839’daki Tanzimat Fermanı bu girişimin siyasi …
Bilgisayar mantıksal ve aritmetik işlemleri otomatik gerçekleştirmeye yarayan bir makinedir. Donanım ve yazılım olmak üzere iki bileşene sahiptir. Hem donanım hem de yazılım felsefi tartışmaların konusudur. Donanım elektriğin mantık …
Düşünmedeki problemlerden önyargı ve safsata sıkça birbiriyle karıştırılır. Bu yazıda ikisinin farkını örneklerle açıklayacağız. Önyargı düşünme öncesinden gelen bir yatkınlık, eğilim iken safsata bir kıyas içindeki yanlış bir adımdır. …
Anlaşmazlıklar hiyerarşisi bilgisayarbilimci Paul Graham(1964-…)’ın Nasıl Anlaşmamalı(2008) adlı denemesinde öne sürdüğü bir argüman hiyerarşisidir. İnsanların tartışırken sundukları açıklamaların kalitesine ilişkin bir sıralama içerir. Graham bunu bir piramit olarak düşünmüş …
Düşünce yasaları Türkçede mantığın ilkeleri, aklın ilkeleri, düşünmenin ilkeleri olarak bilinen ve uluslararası literatürde düşünce yasaları(laws of thought) olarak geçen dört aksiyomatik kuraldır. Düşünce yasaları rasyonel düşünmenin temeli olması …
Doğruluk kuramı bir şeyi doğru kabul etmede neyi ölçüt alacağımıza dair açıklama çabasıdır. Hakikat teorisi, doğruluk teorisi(truth theory) olarak da bilinen bu açıklamalar çoktur ve çeşitlidir. Bir doğruluk teorisinin …
Ölmek neyse de yalnız ölmek olmasaydı. Artık bir yabancı olduğum vatanımda bir yabancı haline geldiğim şu varlığımı terk ediyorum. Konuşmakta zorlanıyorum, şarj bitene kadar direneceğim. Az önce bir makine …
Sofistlerin Çürütmeleri Üzerine ya da Sofistik Çürütmeler Üzerine(En. Sophistical Refutations, E.Yun. Sofistikoí Élenchoi) Aristoteles’in MÖ 350 yılında yazdığı safsataları konu edinen mantık eseridir. Aristoteles’in mantık konusundaki eserleri Organon(Araç) adı …
Burası güneşin doğduğu yerdir, ben de güneşçiyim. Güneşçi de olur mu demeyin. Bu dünyada güneşi bekleyenler var, hala. Güneşin doğduğu yerde gölgeler var. Güneşin doğduğu yerde karanlık var, battığı …
