Yazar: Doğuhan Murat Yücel
Akıl anlama ve kavrama gücü olarak tanımlanmıştır. Bilinçli bir şekilde anlam oluşturma, gerçekleri kurma ve doğrulayabilme, seçenekleri muhakeme edebilme, mevcut ya da yeni bilgileri mantık bağları çerçevesinde yargılayabilme yetileri …
Duygu tanımı Duygu çevrenin etkisiyle oluşan zihinsel durumdur. Türkçede düşünce, uyarılma ve sezgi anlamlarında yanlışlıkla kullanılmakta ve kargaşa oluşmaktadır. İngilizce emotion karşılığı olan duygu bunlardan ayrıdır ve çoğunlukla sosyal …
Dünya düz mü? Sadece duyularımıza güvenirsek evet. Duyular yanıltıcı olabiliyor. Tarih boyunca insanlar bilfiil gördükleri şeyleri bile yanlış bilmişlerdir. Çünkü duyular da her öğrenme yolu gibi yanılır. Birkaç yüzyıldır …
Bilgi kuramı dersinin zorunlu olması planlanıyor. Bilgi kuramı bilginin kaynağı, sınırları ve tabiatıyla ilgilenen disiplinin adıdır. Kısaca nasıl biliyoruz? neyi bilebiliriz? soruları üzerine şekillenen bilgi sorgulamasıdır. Diğer derslere bilgiyi …
Herkes konuşur, konuşmadan önce düşünenler ise tanım yapar. Çünkü aynı kelimeden aynı şeyi anlamayız. Uzun tartışmaların sonunda “sen onu mu kast ediyorsun” diyerek tanımlara sarılırız. Halbuki işaretlerimiz olan kelimelerin …
Çok gelişmiş bir medeniyet olduğumuzu düşünelim. O kadar ki artık insana yapacak iş kalmamış. El, kol ve hatta ağız ihtiyacı yok. İşleri makinelere yaptırmaya başladığımızda zaten bu yola girmiştik. …
Bilinmeyen bir diyarda uyandınız. Çevrenizdekiler bu diyarda gerçekliğin inançla sağlandığını söylüyorlar. Neye inanırsanız o gerçek oluyormuş. Hiç sorgulamıyorsunuz, çünkü başka çareniz yok. İnanınca olan bir diyar olduğunu siz de …
Bilmediğiniz bir yerde uyandığınızı düşünelim. Uyanır uyanmaz size bir şeyler öğretiliyor. Buranın neresi olduğunu da söylüyorlar. Çaresiz, güveniyorsunuz. Orayı onların söylediği isimle anıyorsunuz. Onların söylediklerini tekrar ediyorsunuz, çaresiz. Buna …
Bilmediğimiz bir diyarda uyandığımızı düşünelim. Kim olduğumuzu hatırlamıyoruz. Unutmuş ya da unutturulmuş olabilir. Bu diyarda bize bir şeyler yapmamız ve yaptığımız şeyle mutlu olmamız söyleniyor. Bilmediğimiz bu diyarda zaten …
Uykuda bilinçli olup olmadığımız konusu tartışmalıdır. Uyku bir bilinç kaybetme, kısmi ölme halidir. Yine de nadiren bilinçli rüya görenler var. Bilinçli rüya görmek nadir, bilinçli hayat da nadirdir. Uyku …
Gelecekte her işi makinelerin yaptığını düşünelim. İnsanlar bir şey yapmıyor. Kimsenin sorunu kalmamış. Her şeyi makineler kontrol ediyor, sorunları onlar bizden daha iyi çözüyor. Peki insanlar ne yapıyor, bir …
Bir gün yabancı bir gezegende uyandığınızı düşünün. O gezegene daha önce geldiğinizi hatırlamıyorsunuz. Bambaşka bir dil konuşuluyor. Öğrenmeye çalışıyorsunuz. Nesneleri işaret ederek önce somut isimleri, sonra bunlardan hareketle soyut …
Kendinizi bir boşlukta bulduğunuzu hayal edin. Oraya kendiniz gitmediniz, kendinizi orada buldunuz. Bu boşlukta varsaydığınızın dışında zaman ve mekan dahi yok. Bomboş bir şekilde duruyorsunuz. Hiçbir şey, hiçbir hareket …
Bir yerli kabilenin dilini araştırmak için aralarına katılan dilbilimci yerlilerin dilini anlamak için kelimeleri kaydetmektedir. Kabileden birinin “gavagai” diye bağırıp bir tavşanı işaret ettiğini görür. “Gavagai” kelimesinin karşılığı olarak …
Nörofizyolog Mary görme ve algılama uzmanıdır. Nasıl olmuşsa Mary hayatını siyah-beyaz bir odada geçirmek zorunda kalmış ve dış dünyayı siyah-beyaz bir televizyon ekranından izlemiştir. Daha önce siyah ve beyaz …
İstediğiniz kişiyi size aşık edecek bir aşk hapına sahip olduğunuzu düşünelim. Bu hapı insanlar üzerinde kullanır mıydınız? Yoksa özgür iradeleriyle size aşık olmalarını mı isterdiniz? Özgür iradeyi seçtiyseniz kötü …
Adil düzen zengin için daha çok para kazandıran iken fakir için parayı yeniden dağıtandır. Fenerbahçeliler kendi takımlarına adalet ister, Beşiktaşlılar kendi takımlarına. Her insan kendi çıkarını adil olarak değerlendirir. …
Kapalı bir yerde dışarı ile temasınız olmadan duruyorsunuz. Size dışarıdan Çince karakterler veriliyor. Önünüzde ise gelen Çince karakterlere karşılık hangi Çince yanıtları vereceğiniz yazılmış. Çince bilmiyorsunuz, ancak elinizdeki yönerge …
Beynimizi çıkarıp bir kavanoza yerleştirdiğimizi varsayalım. Beynimize gerekli enerji kavanozdaki sıvıdan veriliyor. Bir de beyin sinyallerini yorumlayan ve yorumlaması için sinyaller gönderen makine var. Kablolar aracılığıyla beynin bedeni varmış …
Antik Yunanistan’da Teseus adlı efsanevi bir kral varmış. Atina şehrinin kurucularındanmış. Kral Teseus gemisiyle denize açılıp tehlikeli düşmanları ve canavarları mağlup edermiş. Onun kahramanlıklarını anmak isteyen Atina halkı Teseus’un …
Yürürken bir havuzun yanından geçiyorsunuz. Havuzda bir çocuk var ve boğulmak üzere. Havuza atlayıp çocuğu kurtarır mısınız? Kurtarırsanız ıslanacaksınız ve kıyafetlerinizi değiştirmek için eve gitmeniz gerekecek. İşleriniz aksayacak. Çocuğu …
İstediğimiz zevki tecrübe etmemizi sağlayan bir makine hayal edelim. Gerçek mi yapay mı ayırt edemeyeceğiniz kadar gerçekçi olan bu makinede hayatınızı zevk içinde geçirebileceksiniz. Makineye bağlanmak ve hayat boyu …
Wittgenstein’ın Böceği Ludwig Wittgenstein’ın özel dil tartışmasında öne sürdüğü düşünce deneyidir. İçinde “böcek” olan kutulara sahip insanlar düşünelim. Kimse kimsenin kutusuna bakamıyor ve böceğin ne olduğunu yalnızca kendi böceğine …
Beş kişi kazada ölmesin diye bir kişiyi öldürür müydünüz? Tramvay İkilemi bu soruya odaklanan ve 1967’de Philippa Foot tarafından gündeme getirilen bir düşünce deneyidir. Farklı kişilerce ve farklı bakış …
Doğru bir süre doğru, gerçek ise daha gerçeğini bulana kadar. Tüm bilgiler değişene kadar var. Eğitim ortamında verilen bilgi bundan bağımsız değil. Eğitim her zaman bir şemayı yerleştirir. Evren …