Yazar: Doğuhan Murat Yücel
Bilmediğimiz bir diyarda uyandığımızı düşünelim. Kim olduğumuzu hatırlamıyoruz. Unutmuş ya da unutturulmuş olabilir. Bu diyarda bize bir şeyler yapmamız ve yaptığımız şeyle mutlu olmamız söyleniyor. Bilmediğimiz bu diyarda zaten …
Uykuda bilinçli olup olmadığımız konusu tartışmalıdır. Uyku bir bilinç kaybetme, kısmi ölme halidir. Yine de nadiren bilinçli rüya görenler var. Bilinçli rüya görmek nadir, bilinçli hayat da nadirdir. Uyku …
Gelecekte her işi makinelerin yaptığını düşünelim. İnsanlar bir şey yapmıyor. Kimsenin sorunu kalmamış. Her şeyi makineler kontrol ediyor, sorunları onlar bizden daha iyi çözüyor. Peki insanlar ne yapıyor, bir …
Bir gün yabancı bir gezegende uyandığınızı düşünün. O gezegene daha önce geldiğinizi hatırlamıyorsunuz. Bambaşka bir dil konuşuluyor. Öğrenmeye çalışıyorsunuz. Nesneleri işaret ederek önce somut isimleri, sonra bunlardan hareketle soyut …
Kendinizi bir boşlukta bulduğunuzu hayal edin. Oraya kendiniz gitmediniz, kendinizi orada buldunuz. Bu boşlukta varsaydığınızın dışında zaman ve mekan dahi yok. Bomboş bir şekilde duruyorsunuz. Hiçbir şey, hiçbir hareket …
Bir yerli kabilenin dilini araştırmak için aralarına katılan dilbilimci yerlilerin dilini anlamak için kelimeleri kaydetmektedir. Kabileden birinin “gavagai” diye bağırıp bir tavşanı işaret ettiğini görür. “Gavagai” kelimesinin karşılığı olarak …
Nörofizyolog Mary görme ve algılama uzmanıdır. Nasıl olmuşsa Mary hayatını siyah-beyaz bir odada geçirmek zorunda kalmış ve dış dünyayı siyah-beyaz bir televizyon ekranından izlemiştir. Daha önce siyah ve beyaz …
İstediğiniz kişiyi size aşık edecek bir aşk hapına sahip olduğunuzu düşünelim. Bu hapı insanlar üzerinde kullanır mıydınız? Yoksa özgür iradeleriyle size aşık olmalarını mı isterdiniz? Özgür iradeyi seçtiyseniz kötü …
Adil düzen zengin için daha çok para kazandıran iken fakir için parayı yeniden dağıtandır. Fenerbahçeliler kendi takımlarına adalet ister, Beşiktaşlılar kendi takımlarına. Her insan kendi çıkarını adil olarak değerlendirir. …
Kapalı bir yerde dışarı ile temasınız olmadan duruyorsunuz. Size dışarıdan Çince karakterler veriliyor. Önünüzde ise gelen Çince karakterlere karşılık hangi Çince yanıtları vereceğiniz yazılmış. Çince bilmiyorsunuz, ancak elinizdeki yönerge …
Beynimizi çıkarıp bir kavanoza yerleştirdiğimizi varsayalım. Beynimize gerekli enerji kavanozdaki sıvıdan veriliyor. Bir de beyin sinyallerini yorumlayan ve yorumlaması için sinyaller gönderen makine var. Kablolar aracılığıyla beynin bedeni varmış …
Antik Yunanistan’da Teseus adlı efsanevi bir kral varmış. Atina şehrinin kurucularındanmış. Kral Teseus gemisiyle denize açılıp tehlikeli düşmanları ve canavarları mağlup edermiş. Onun kahramanlıklarını anmak isteyen Atina halkı Teseus’un …
Yürürken bir havuzun yanından geçiyorsunuz. Havuzda bir çocuk var ve boğulmak üzere. Havuza atlayıp çocuğu kurtarır mısınız? Kurtarırsanız ıslanacaksınız ve kıyafetlerinizi değiştirmek için eve gitmeniz gerekecek. İşleriniz aksayacak. Çocuğu …
İstediğimiz zevki tecrübe etmemizi sağlayan bir makine hayal edelim. Gerçek mi yapay mı ayırt edemeyeceğiniz kadar gerçekçi olan bu makinede hayatınızı zevk içinde geçirebileceksiniz. Makineye bağlanmak ve hayat boyu …
Wittgenstein’ın Böceği Ludwig Wittgenstein’ın özel dil tartışmasında öne sürdüğü düşünce deneyidir. İçinde “böcek” olan kutulara sahip insanlar düşünelim. Kimse kimsenin kutusuna bakamıyor ve böceğin ne olduğunu yalnızca kendi böceğine …
Beş kişi kazada ölmesin diye bir kişiyi öldürür müydünüz? Tramvay İkilemi bu soruya odaklanan ve 1967’de Philippa Foot tarafından gündeme getirilen bir düşünce deneyidir. Farklı kişilerce ve farklı bakış …
Doğru bir süre doğru, gerçek ise daha gerçeğini bulana kadar. Tüm bilgiler değişene kadar var. Eğitim ortamında verilen bilgi bundan bağımsız değil. Eğitim her zaman bir şemayı yerleştirir. Evren …
İnsan ihtiyaç duyarsa öğrenir demiştik. Bu ihtiyaç ona merak ettirecek şeylerle karşılaşmasına bağlıdır. Eğitim bunun zorlanmasıdır. Hayat boyu öğrenme için sürekli merak etmek gerekir. Sürekli merak ise hayatın kendisini …
Eğitimde sunum farkı nelere yol açmaktadır? Bilginin sunumu bilgi çağında nasıl olmalı? İyi bir eğitim öğrenci tarafından neden kötü algılanmaktadır?
Bin yıl önceki bilgiler beş yüz yıl önce geçersiz oldu. Beş yüz yıl öncekiler iki yüz yıl önce, iki yüz yıl öncekiler yüz yıl önce işe yaramaz bulundu. Yüz …
Kimse geri kalmaz, bazıları yeni arayışlara girişir. Bazıları farklı arayışlara mecbur kalır. İlerlemek, gelişmek ve tüm ihtiyaçlar yoksunluktan kaynaklanır. Bir ışık aramak için ilerleriz, bir zorluğu yenmek için gelişiriz, …
İnsan medeniyete mecbur kalmıştır. Gelişme zorlama bir şeydir. Eğitim de öyle, zorla olur. Hiçbir çocuk oyunu bırakıp derse gitmek istemez, zorla alıştırılmadıysa. Bu işin ne kadar zorlama olduğunu insan …
İnsanın tarihi insanlığın tarihine benzer. Başlangıçta hayatın bilincinde olmadığımız zamanlar vardı. Sonra basit bir hayvan olarak yaşadık, annemize ve doğamıza bağımlıydık. Sonra bir kültüre ve medeniyete sahip olduk. Okula …
Herkes çocukluk yaptı. Her insan ve her toplum çocukluk yapmak zorundaydı. Bazıları çocuk kalmakta ısrar etse de hayat onları büyümeye zorladı. Acılarla, ölümlerle büyümesi ve yok olması gerektiğini hatırlattı. …
Bebekler topluma güvenerek dünyaya geliyorlar. Bakıma muhtaç ve savunmasız olmaları bizim onları koruyacak olmamızdandır. Hepimiz toplum tarafından büyütüldüğümüz için varız. İnsan toplum halinde var. Toplum küçüklerine sahip çıkarak yaşar. …