Yazar: DMY Philosophy
Bu iki felsefe dünyasını birbirinden ayırmak gerçekten zor. Ama deneyeceğiz. Alanlarında ve malzemelerinde pek çok ayrım vardır. Onları ana odak noktaları, yöntemleri, terimleri ile ayırt edeceğim ve bunlara ek …
Arzu ettiğimiz bir davranışı sağlamak için ne yapabiliriz? Mesela nasıl ders çalışabiliriz? ya da nasıl kitap okuyabiliriz? Öncelikle davranışın arzu edilmesi veya gerekli olmasının dışında çevresel faktörlerin de etkin …
Motivasyon bir şe başlamada, bir davranışı gerçekleştirmede gerekli güdülenme, iş için gerekçelendirmeyi sağlama anlamına gelir. Bir iş, bir hedef için çalışma motivasyonu nasıl sağlanır? Çalışma motivasyonu nasıl artırılır soruları …
Devrim yapacaktı, önce kahvaltı yapayım dedi. Kahvaltı dediği ekmek ve peynirden oluşuyordu. Aslında kahvaltı yapmak huyu değildi. Evsiz büyümüştü, bu hayatı da pek kabullenememişti. Hayata başkası tarafından getirilmenin ciddiyetini …
“Bugün gideceğim” der çoban; “yarın gideceğim” der çobanın çocuğu. Gideceğim “gideceğim” demektir ve zaman geçer. Sümer atasözü Yapılması gereken bir işi neden yapmıyoruz? Çalışmak gerektiğini bildiğimiz halde neden duraksıyoruz? …
Din, felsefe ve bilimin yorumlarını araştırırken aslında bilgi iddialarının anlamları ve referanslarına yönelik bir merak içindeyiz. Bu üç kategori nasıl yorumlara sahiptir? Bizi meraklandıran bu üçünün de birer bilgi …
“Felsefe şudur” derken veya “… felsefesi şöyle der” gibi cümleler kurarken bambaşka felsefe göstergelerine sahibiz. “Felsefe caiz değildir” derken aslında felsefenin tüm anlamlarını değil “belli bir görüşü” hedef alırlar. …
Yapılandırmacılık, önceden öğrenilenlerle entegre ederek öğrendiğimizi ve bilgi öznel olduğundan öğrenenin kendisinin öğrenmesi için öğretenin yapılandırmacı(öğrenene rehber) olması gerektiğini savunan eğitim felsefesi akımıdır. Türkiye’de 2005’ten beri ulusal öğretim programları …
Felsefe neden Yunan’da başladı, felsefe neden Yunanistan’da ortaya çıkmıştır? gibi sorular felsefenin ortaya çıkışı için bir formül arıyorsa da bu formülün bileşenleri tanımlanamadığı için tam bir cevap üretilemiyor. Örneğin …
Immanuel Kant(1724-1804) Saf Aklın Eleştirisi’nde(1781) Aristoteles’ten ilham alarak mantık anlayışı ve mantık kategorileri(Nitelik, nicelik, ilişki, kiplik) içinde bir kiplik kategorisi ve bunda üç adet önerme kipi(yargı kipi) olduğunu söyler. …
Öğretim ilkeleri bilgi ve davranış değişikliğinde kılavuzluk etmek olarak tanımlayabileceğimiz öğretimin gerçekleşmesi için öğretmenlerin ve öğreticilerin dikkat etmesi gereken bazı noktalardır. Öğretim prensipleri, eğitimin kuralları, esasları olarak da bilinir. …
Paradoks, ikilem ve ikilik(dikotomi) terimleri sıklıkla karıştırılır. Bunlar arasındaki temel farkın semantik-epistemolojik, etik ve mantık kategorilerde olmalarından kaynaklandığını ve nicelik kategorisinde “ikili” olmaları nedeniyle birbirlerinin yerine kullanıldıklarını söyleyebiliriz. Paradoks …
Kategori hatası şeylerin başka bir kategoriye aitmiş gibi yanlış konumlandırılmasıdır. Kategori yanlışı, kategorik hata veya kategorik yanlış olarak da bilinir ve anlambilgisel veya varlıkbilgisel bir hata olduğu söylenegelmiştir. Belirli …
İstanbul’un Fethi Kutlamaları tüm hızıyla devam ediyordu. Büyük bir alışveriş çılgınlığı vardı. Fetih rozetlerinde %80’e varan indirimler halkı ENNEAD istemcisine hücum ettirmişti. Ne güzel günlerdi, her müşteri istediği ürüne …
Bir iddiayı temellendirmek için yapılan açıklamaya argüman adını vermiştik. Eğer argüman bir olguya dayanıyorsa buna kanıt denir. Argüman açıklamanın genel adıyken kanıt(delil ya da ispat) gerçekliğe işaret eden olgudur. …
Düşünürken gerek dilin gerek de dış gerçekliğin bizim inançlarımıza uymayışının bir sonucu olarak hatalar yaparız. Bu hatalar sandığımızdan daha çoktur. Çoğu zaman hata olduğunun farkında bile olmadığımız bu hataların …
Bilgi güncel sözlükte “isim, İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü, bili, malumat.” tanımlanmıştır. Ancak bilgi iddiaları arasında fark olduğu ve farklı isimlere ihtiyaç duyulduğu açıktır. Öncelikle yanlış …
Argüman açıklama için sunulan önermeler dizisi, argümantasyon ise bunun yapısıdır. Farklı yapı önerilerini önceki yazıda ele almıştık. Felsefi düşünce nedenlendirilmiş, temellendirilmiş, yani mantıksal düşüncedir ve düşüncenin sunumu anlaşılır ve …
Argümanı iddianın doğruluk değerini belirlemek için kurulan önermeler dizisi olarak tanımlamıştık. Argümantasyon ise argüman oluşturma çalışmasına verilen addır. Argümantasyon şeması ise iyi bir akıl yürütme(muhakeme) zinciri oluşturmak için ortaya …
Uzun tartışmaların sonunda hepimiz “ha sen onu mu kast ediyorsun,” “ben onu anlamıyorum,” “X deyince şunu anlıyordum ben,” “Senin X anlayışın farklı” türündeki konuşmalara şahit olmuşuzdur. Somut bir varlığın …
Bilgiye ulaşmanın kolaylaştığı bir bilgi çağında yaşıyoruz. Bununla birlikte yanlış bilginin yayılmasının da kolaylaştığını söyleyebiliriz. Kaynak değerlendirmesi bilgi kaynaklarının değerlendirililmesi, yani iyi-işe yarar olup olmadıklarının anlaşılması için gereklidir. Kaynak …
Ben ne bileyim dağın başı dumanlı mı dertli mi, karlı mı buzlu mu; ben gördüğüme bakarım. Dağ yüksektir, büyüktür, bana göre. Bir zamanlar değildi. Bana göre de, diğerlerine göre …
Birbirinin yerine kullanılabilen bu dört terimin bugünkü anlamları modernleşme sürecinde türetilmiştir. Osmanlı modernleşmesi XVIII. yüzyılda batının tekniğini almak için başlatılan idari girişimlere temellenir. 1839’daki Tanzimat Fermanı bu girişimin siyasi …
Bilgisayar mantıksal ve aritmetik işlemleri otomatik gerçekleştirmeye yarayan bir makinedir. Donanım ve yazılım olmak üzere iki bileşene sahiptir. Hem donanım hem de yazılım felsefi tartışmaların konusudur. Donanım elektriğin mantık …
Düşünmedeki problemlerden önyargı ve safsata sıkça birbiriyle karıştırılır. Bu yazıda ikisinin farkını örneklerle açıklayacağız. Önyargı düşünme öncesinden gelen bir yatkınlık, eğilim iken safsata bir kıyas içindeki yanlış bir adımdır. …