Yazar: dmy.info
Felsefenin anlamı ve kapsamı Felsefe daha iyi düşünmenin çalışması olarak teknik, empirik bilgiden ziyade teorik ve metodik bir etkinlik olarak tanımlanır. Yani felsefe kitaplardan edinilmez, etkinlik olarak tecrübe edilmelidir. …
Analitik- kıta ayrımı felsefenin kapsamına ve yöntemine dair farklı vurgular içeren ve tanımı net olarak belli olmayan bir meta-felsefe sınıflandırmasıdır. Ayrım analitik felsefenin ortaya çıkışı ve kalan diğer akımların …
Orta Çağ felsefesi 5 ila 15. yüzyıl arasındaki dönemde yapılan felsefenin genel adıdır. Genel özelliği din merkezli yapılmasıdır. Avrupa’da Hristiyan felsefesi, Mezopotamya’da İslam felsefesi şeklinde yapılmıştır. Ek olarak iki …
16-18. yy. arasında matematik, fizik, astronomi, biyoloji (insan anatomisi dahil) ve kimyadaki gelişmelerin toplumun doğa hakkındaki görüşlerini değiştirmesine bilimsel devrim denir. Genellikle bilgi anlayışındaki değişimi kast etmek için kullanılır. …
Karl Heinrich Marx (5 Mayıs 1818, Trier – 14 Mart 1883, Londra) Alman politik felsefeci. Hayatı Hristiyanlığa geçiş yapan Yahudi bir avukatın oğlu olarak 1818’de doğdu. Marx da Bonn …
18-19. yüzyıllarda, özellikle 1750’den sonra politik hareketler hız kazanmış, Avrupa devrimlere sahne olmuştur. Monarşiler yerini önce anayasal(meşruti) monarşilere, ardından cumhuriyetlere bırakmaya başlamıştır. Hatta Paris’te 1871’de kısa süreliğine bir komün …
Hayatı Immanuel Kant, 1724’te bir zanaatkar ailede doğdu ve hayatı boyunca, o zamanlar Prusya’nın bir parçası olan kozmopolit Baltık liman kenti Königsberg’de yaşadı. Kendi ilini hiç terk etmemiş olsa …
Aydınlanma Çağı, Akıl Çağı ya da Aydınlanma Dönemi 17-18. yüzyıllarda Avrupa’daki entelektüel bir evredir. Karakteristik özellikleri arasında insan aklına güvenmek, insanın mutluluğunu önemsemek; özgürlük, eşitlik, adalet, anayasa, sekülerlik, hoşgörü …
René Descartes(Renne Dekart)(1596-1650) Fransız rasyonalist filozoftur. Hayatı 1596’da Touraine, Fransa’da doğdu. Babasının isteğiyle hukuk okudu. İnsanları tanımayı ve yeni şeyler keşfetmeyi çok seviyordu. Hollanda ordusuna katılmaya karar verdi. Burada …
Erken modern 1400’lerin ortasından 1700’lere kadar olan dönemde aydınlanmanın temellerini teşkil eder. Orta Çağ’ın 1400’lerin ortasında son bulduğu kabul edilir. 476-1450 tarihleri arasındaki Orta Çağ’ın karakteristik özelliği sistematik dinlerin …
Orta Çağ felsefesi 5. yy.(Roma’nın yıkılışı) ila 15. yy.(Rönesans) arasında dinin hakim olduğu bir felsefe döneminin yaygın adıdır. Antik ve Hellenistik dönemlerden etkiler olsa da Hristiyanlık başta olmak üzere …
Klasik Yunan(MÖ. 5 ve 4. yy.) sonrasında Yunanlıların Yunanistan’a verdiği ad olan Hellas’a benzeyen anlamında Helenistik felsefe MÖ. 4. ila MÖ.3. yüzyıllar arasında önceki okulların devamı şeklinde gerçekleşmiştir. Roma …
Felsefe okulu kavramını günümüzdeki gibi sistematik, resmi ve formel bir eğitim binasından ziyade bir grup insanın etrafında oluşan bir “ekol” olarak anlamak gerekir. Nitekim çoğu okul mensubu birbirinin tahsilinden …
Aristoteles duyuların bilgisine önem vererek felsefeyi bilime kazandıran ve endüstri çağına kadar da akla güveni simgeleyen büyük bir filozoftur. Bilgiyi önemserken değerleri arka planda bırakmamıştır. Hatta değer ve bilgi …
Tarihin en büyük tasnifçisi, tarihteki ilk büyük bilimci, mantığın kurucusu Aristoteles’in bilgi anlayışı nasıldı? Hocası Platon’dan farklı olarak bilginin bu dünyadaki duyularla edinildiğini, ideal olan formların ise bunun özünü …
Aristoteles’in metafiziği Platon’un metafiziğinden etkiler taşısa da hocasının anlayışından kısmen koptuğu için ona karşıtmış gibi düşünülmüştür. Aristoteles yaşlandıkça hocasının formlar öğretisinden kopar ve “idealar teorilerinin kurucularını severiz, ama doğruyu …
MÖ. 384- MÖ. 322 arasında yaşamış Yunan filozoftur. Platon’un öğrencisi, Büyük İskender ve Teophrastus’un hocasıdır. Stagiros, Makedonya’da doğar. Babası Makedonya kralı Philip’in hekimidir, ailede hekimlik geleneği vardır. Yunanistan’ın kuzeyinde …
Değer çalışması ya da aksiyoloji, estetik ve etik gibi insani değerlere, kabullere dayanan bilgileri konu alır. Metafizik ve bilgi gibi iki ana alandan sonra Platon’un değer anlayışını (etik ve …
Platon’un bilgi anlayışı ya da epistemolojisi, yani bilgi çalışması Meno, Phaedo, Theaetetus, Devlet(Politeia) gibi eserleri başta olmak üzere Sokratik diyaloglardan elde ettiğimiz görüşlere dayanır. Platon’un mağara benzetmesinde duyularla algıladığımız …
Metafizik klasik dönemden sonra üretilmiş bir terim olarak filozofların tanrı ve varlık anlayışlarını içerir. Aristoteles’in ilk nedenler, temeller çalışması olarak adlandırdığı bir çalışmadır. Platon’a göre duyular dünyası, yani çevremizde …
Akademia, Platonik Akademi ya da Hekademia, Filozof Platon tarafından MÖ. 385’te kurulan okuldur. Sokrates’in ölümünden sonra 12 yıl Atina dışında gezen ve 40 yaşında Atina’ya gelen Platon, hocası ile …
Platon(MÖ. 428, Atina- MÖ. 348, Atina) antik Yunanlı filozof. Batı düşünce tarihinin en önemli ismi, ilk sistematik filozof ve belki de en etkili filozof. Sokrates’in öğrencisi ve Aristoteles’in hocasıdır. …
Mağara alegorisi, Platon’un Mağarası ya da mağara benzetmesi Platon’un Devlet(Politeia) adlı eserinin yedinci kitabının başında geçen bir analojidir. Sokrates anlatır, Platon’un ağabeyi Glaukon da dinler. Aşağıdaki metin kitaptaki bölümün …
Sokratik yöntem, Sokratik elenkos(çürütme), mayotik(maieutique) veya felsefi ebelik olarak da bilinen; Atinalı filozof Sokrates’in( MÖ. 469-399) karşısındaki insanlara sorular sorarak doğruları bulmasını sağladığı tartışma tarzıdır. Sokrates sorular sorarak karşısındaki …
Sokrates hakkındaki bilgilerimiz başta öğrencisi Platon olmak üzere Ksenofon, Aristofanes, Laertius ve Aristoteles gibi ikincil kaynaklardandır. Sokrates felsefesini yazmak yerine insanlarla tartışarak bir yaşam biçimi olarak benimseyerek yapmıştır. Ayrıca …