Metafiziğin göz ardı edilmesi ile felsefenin göz ardı edilmesi felsefe dışındaki disiplinlerin Wittgenstein atıflarında görülebilir. Her şey gözden düşme potansiyeline sahiptir. Burada dikkat çeken nokta düşen şeyin yerine ne konulduğudur. Metafiziği yok ederek yerine ne konulmaktadır? Bilim insanlarının gözle görülebilen dünya vurgusu bilim çalışmalarındaki bilinmeyenlerle sekteye uğramaktadır. Esasa ilişkin sorular tarih boyunca yerinde durmakta ve henüz yanıtlanmadan metafizik ile felsefe gibi araçların ölümü ilan edilmektedir.
Metafiziği gündeme getiren “bilinmeyen” olmuştur. İnsanlar bilmedikleri şeyleri, yani fiziklerinin- doğalarının ötesinde bulunan şeyleri merak etmişlerdir. Fiziğin ötesi olması insanın ulaşamamış olmasındandır. Tüm metafizik düşünceler bir ihtiyaçtan ileri gelmiştir. İnsan her şeyi çözmeden metafiziğin varlığı yadsınamayacaktır. Modern bilim dahi bilinmeyene dair metafizik akıl yürütmelere sahiptir. Gerçekliğin esasına ait sorular gözle görülemeyen ve ölçülemeyen varsayımlar ve kuramlar ile şekillenmektedir.
Hawking ya da başka bir fizikçi bilim adına felsefeyi öldürmeden evvel bilimin doğum yerini tasavvur etmeli ve kendini de eleştirebilmelidir. Doğa felsefesinden bilim olmaya giden tüm disiplinlerin felsefi yaşam tarzı olan sorgulayıcılığa bağlı olduğu unutulmamalıdır. Bu bağlamda filozofların söylediklerini bilimsel olmamakla eleştirmek hikâyenin eski olduğunu söylemek gibidir. Kendi zamanının hikâyesini söyledi diye ne Aristoteles; ne de insanlığın kadim hikâyesini söyledi diye metafizik mahcup olabilir. Aristoteles’in veri yanlışı olabilir, nitekim Aristoteles biyolog ya da astrofizikçi değildir. Felsefe bir yaşam biçimi olarak ele alınmalı ve “ilk felsefe” diye çabaladığı şey örnekleri tarafından gölgelenmemelidir. Bilinmeyene ait soruları ve yöntemi irdelenmelidir.
Metafizik eleştirilerini eleştiren Rene Guenon modern dünyanın önceki uygarlıkların sahip olmadıkları uğruna yaşadığını söylemektedir. Batı toplumlarının yaşadığı kriz metafizik bir düzenin yüksek prensiplerini tanıma yetkinliğinden yoksun olmalarından ileri gelmektedir. Daha önce metafizik mevcut olduğundan, bunun inkârı yeni bir şey olarak algılanmıştır. Modern dünyanın doğası karanlık bir çağı öne getirmektedir.[1] Guenon metafiziğin yok edilmesinin gereksizliğini ifade etmektedir. “Yeni” olmanın iyi veya yararlı olmanın önüne geçtiği bir çağda metafiziğin kenara atıldığını düşünmektedir.
Tüketim kültürü tüketilecek bir şeyler sunmak için felsefeyi ve metafiziği öldürmek durumundadır. Metafiziğin ölümü felsefeyi öldürmek için bir alıştırma görünümündedir. Aslında çözülen ya da geride bırakılan bir soru yoktur. Genele ilişkin anlayış için çabalamak metafizik ya da fizik adı altında hep devam etmiştir. Tüketimin laboratuvarındaki bilim insanları reddedici olmaktan sorgulayıcı olmaya yönelmezse meta’sını eleştireceğimiz bir fizik kalmayacaktır. Bilimcilerin köşelerinden çıkıp doğa felsefesi yapmalarının zamanı gelmiştir.
Kaynakça
[1] John Herlihy, The Essential René Guénon Metaphysics, Tradition, and the Crisis of Modernity, World Wisdom, 2009, s.1-5.