Kategori: Felsefe
Noam Chomsky biyodilbilim ekolünün bir parçası olarak dil yetisinin insan zihninde biyolojik olarak mevcut ve genetikle aktarılan bir yapı olduğunu savunur. Sosyal ve kültürel farklar dilin üst yapı denilen …
Avram Noam Chomsky Amerikalı dilbilimci, filozof ve bilişsel bilimcidir. Evrensel dilbilgisi, derin ve yüzey yapılar ve mevcut iktidarların tümüne politik muhalefeti ile tanınır. Cop totaliter bir devlet için neyse …
Robert Nozick(1938-2002) Amerikalı analitik filozoftur. Nozick Brooklyn- Amerika’da bir Yahudi ailede doğdu. Columbia Üniversitesi’nde lisans, Oxford Üniversitesi’nde Carl Hempel danışmanlığında doktora yaptı. Sosyalist Parti üyesiydi. 1959’da Barbara Fierer ile …
Hans Reichenbach(1891-1953) Berlin Çevresi’nin üyelerinden analitik bilim filozofudur. 20. yüzyılın en önemli empirisistleri arasında gösterilir, mantıksal pozitivizmin yakın dönemdeki en etkili isimlerindendir. Türkiye’de görev yapmış en büyük filozof olmasının …
Richard McKay Rorty ( 1931 – 2007) Amerikalı pragmatik-post analitik filozoftur. Felsefe tarihini ve analitik felsefe geleneğini incelemesi sonucunda felsefe geleneğinin dış dünyanın bağımsız gerçekliğine dair gerçek bilgi iddialarına karşı …
Saul Aaron Kripke(1940-…) Amerikalı analitik filozoftur. Princeton ve New York City üniversitelerinde görev yapmış, matematiksel mantık, formel mantık, dil felsefesi, epistmoloji konularında çalışmıştır. Bu gerçekten güzel bir teori. Sanırım …
John Langshaw Austin (1911 – 1960) Britanyalı analitik filozoftur. Gündelik dilin felsefesini yapmaya çalışmış; bilgi, algı, eylem, özgürlük, gerçeklik, dil ve konuşma eyleminde dil kullanımı konularına odaklanmıştır. Cümleler öyle doğru …
İma inanç ağımızın dokusudur ve mantık onu izleyen teoridir. Willard Van Orman Quine ( 1908 – 2000) Amerikalı mantıkçı ve analitik filozoftur. “Fiziksel nesneler kavramsal açıdan, deneyim açısından tanım gereği …
Gilbert Ryle (1900–1976) Britanyalı analitik filozoftur. Gündelik dilin felsefesini yapan ve Wittgenstein’ın yaklaşımını benimseyen Ryle en bilinen eseri The Concept of Mind’da Kartezyen Dualizmini eleştirir. Kartezyen Dualizmi zihin ve bedeni …
Friedrich Albert Moritz Schlick (1882 – 1936) Viyana Çevresi’nin ve mantıkçı pozitivist felsefenin kurucularından olan Alman empirisist filozof ve fizikçidir. Schlick Berlin’de doğmuş, Heidelberg, Lozan ve Berlin üniversitelerinde fizik okumuştur. …
Dil oyunu(Sprachspiel) Ludwig Wittgenstein tarafından geliştirilen bir felsefe kavramıdır. Dil oyunu kelime ve onunla işaret edilen bir eylemeyi içeren sosyal bir etkinliktir. Wittgenstein dili konuşmanın yaşamda yer alan bir …
İki Dönemli Filozof Ludwig Wittgenstein Tractatus eserinde dilin mantıksal yapısını ve sınırlarını katı biçimde göstermiş, eseri yazdıktan 10 yıl sonra ise dile bu kadar katı mantıksal arayışlarla yaklaşamayacağını fark …
Ludwig Wittgenstein’ın hayatını özetlemiş ve analitik felsefe geleneğindeki önemini belirtmiştik. Onun mühendislik öğrenimi sırasında karşılaştığı matematik problemleri onu matematik felsefesine ve Russel’a; onlar da Wittgenstein’ı felsefenin temel sorunlarına ve …
Ludwig Josef Johann Wittgenstein (1889-1951) analitik felsefeye büyük katkılar yapan Alman filozoftur. Eğer yalan söylemek çıkarına ise, insan neden doğruyu söylemeli ki? L.W.- 8 yaşında Ray Monk. Dahinin Görevi, …
Rudolf Carnap(1891-1970) Viyana Çevresi’nin ve mantıkçı pozitivizm anlayışının mensubu olan Alman filozoftur. Almanya doğumlu olup 1935’te ABD’ye taşınmış ve Amerikan vatandaşı olmuştur. Mantıksal analizin işlevi tüm bilgileri, bilimin ve …
George Edward Moore(1873 – 1958) analitik felsefe geleneğine önemli katkılar yapmış olan Britanyalı filozoftur. Frege, Russel ve Wittgenstein ile idealizmin reddedilmesine ve mantıkçı pozitivizmin yerleşmesine çalışmışlardır. Moore’un başlıca uğraşı …
Hayatı Bertrand Arthur William Russell (1872-1970) Britanyalı filozof, matematikçi, tarihçi, edip, eleştirmen ve aktivisttir. Aristokrat bir ailede doğar. Babası Lord Amberley ateisttir. Dedesi ise Kraliçe Victoria’nın başbakanı olarak görev …
Friedrich Ludwig Gottlob Frege(1848-1925) Alman filozof, mantıkçıdır. Analitik felsefenin, dil felsefesinin ilk temsilcisi ve modern mantığın kurucusu olarak tanınmaktadır. Hayatı Babası Karl öğretmendir ve Almanca dili üzerine yazdığı kitapta …
Analitik felsefe ya da dilbilimsel felsefe 20. yüzyılda ortaya çıkan bir felsefe yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma sahip olanların ortak özelliği felsefeye dil çözümlemeleri açısından yaklaşmaları ve kavramların mantıksal incelemelerine odaklanmalarıdır. …
Epikür(MÖ.341-270) ya da Epiküros Epikürcülük ekolünün kurucusu antik Yunanlı filozoftur. Samos Adası’nda Atinalı bir ailede doğmuştur. Aristoteles ile Demokritos’tan etkilenmiş, Platon’a muhalif olmuştur. Kendisinin 300’ün üzerinde eser yazdığı söylenmekle …
Marcus Aurelius Antoninus Augustus(121-180) Roma imparatoru ve Stoacı filozoftur. Beş iyi imparator döneminin ve Roma Barışı’nın son imparatorudur. Roma Stoacılığının üç büyük isminden sonuncusudur. Hayatı Praetor(amir) Marcus Verus’un oğludur. …
Epiktetos( Ἐπίκτητος; y. 55-135) Yunan kökenli Romalı Stoacı filozoftur. Hierapolis(Pamukkale)’te köle olarak doğmuştur. Roma’ya göçmüş, oradan sürülünce de Yunanistan’ın batısında yaşamıştır. Kendisi bir eser yazmamış, öğrencisi Arrian onun düşüncelerini …
Lucius Annaeus Seneca(Seneka)(MÖ.4- MS.65) Romalı Stoacı filozoftur. Genç Seneca olarak da bilinir. Cordoba- İspanya’da zengin bir aileye doğmuştur. Babası hitabet ve tarih uzmanı asil bir Romalı olan Yaşlı Seneca’dır. …
Kıbrıslı Zenon veya Kitionlu Zenon yaklaşık olarak MÖ. 334-262 yılları arasında yaşamış eski Yunanlı (Helen) filozoftur. Kıbrıs Adası’nın güneyinde doğmuştur. Fenike kökenlidir(Fenikeli Zeno olarak da bilinir), MÖ. 310’lardan sonra …
Herhangi bir konuda konuşmadan önce dili, kelimeleri ve terimleri anladığımızdan emin olmalıyız. Stoacılık yazıları için onların kullandığı terimleri tanımlamak hem anlaşmak, hem de stoacı felsefeye bir kısayol sunmak açısından …