Kategori: Felsefe
Din, felsefe ve bilimin yorumlarını araştırırken aslında bilgi iddialarının anlamları ve referanslarına yönelik bir merak içindeyiz. Bu üç kategori nasıl yorumlara sahiptir? Bizi meraklandıran bu üçünün de birer bilgi …
“Felsefe şudur” derken veya “… felsefesi şöyle der” gibi cümleler kurarken bambaşka felsefe göstergelerine sahibiz. “Felsefe caiz değildir” derken aslında felsefenin tüm anlamlarını değil “belli bir görüşü” hedef alırlar. …
Felsefe neden Yunan’da başladı, felsefe neden Yunanistan’da ortaya çıkmıştır? gibi sorular felsefenin ortaya çıkışı için bir formül arıyorsa da bu formülün bileşenleri tanımlanamadığı için tam bir cevap üretilemiyor. Örneğin …
Çin felsefesi Asya karasının en doğu ucundaki bölgede büyük çoğunlukla Çince dilinde yapılan felsefi çalışmaların adıdır. Coğrafi bir adlandırma olduğu kadar kaynakları ve etkileri itibariyle coğrafyaya bağımlı olduğundan entelektüel …
Postmodernizm 20. yüzyılda modernizmin ardından gelen ve tanımlanması zor bir akımdır. Felsefede, sanatta ve edebiyatta genel özellik olarak derin şüphecilik, öznellik ve görelilik içerdiği söylenebilir. Düşünce hayatında 20. yüzyılın …
Modernizm yeni tarz, yeni ölçüt ve çağdaş anlayışlara yönelik değişim talebi anlamında kullanılır. Daha çok sanatla ilgilidir. Felsefede ise modern felsefe tabiri ile tarihsel bir dönemlendirme olarak benzer bir …
Pragmatizm bir önermenin anlamının, onu kabul etmenin pratik sonuçlarında bulunacağını ve pratik olmayan fikirlerin reddedilmesi gerektiğini savunan bir felsefe akımıdır. Pragmatizm, dünyayı, içindeki özneden koparılamaz olarak tanımayı ve konumunu …
Sanat felsefesi sanatın, sanatçının, eserin ve estetik hazzın soruşturulmasına dayanan felsefe dalıdır. Güzellik ve zevki soruşturan estetiğin bir parçasıdır. Değerler çalışması olan aksiyolojiye dayanır. Sanat ustalık, üretim; estetik duyuya …
Siyaset felsefesi ya da politik felsefe etiğin toplum uygulaması, devletin ve politikanın nasıl olması gerektiğine yönelik soruşturmadır. Platon’un Devlet’i ve Aristoteles’in Politika’sı ile başlar. Platon ve Aristoteles’in devlet anlayışları …
Din felsefesi dini sistemlerde yer alan kavramların ve yargıların soruşturulması hakkındadır. Felsefe ile ortak yanı dünyada belirli olmayan, gündelik bilginin dışındaki bir anlayışı aramalarıdır. Dinin kesin tanımı yoktur ama doğa …
Ahlak felsefesi ya da felsefedeki adıyla etik “nasıl davranmalı” sorusunu merkeze alarak ahlakın ve davranışın temel ilkelerini tartışan felsefe dalıdır. Temel Terimleri Özgürlük: insanın kendi seçimleriyle davranabilmesidir. Sorumluluk: insanın …
Bilim felsefesi bilimin yöntem, teori ve analizlerinin tanımlandığı ve değerlendirildiği bir tartışma alanıdır. Temel terimleri Bilim: Gerçeklerin bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ile üretilen düzenli bilgi …
Bu yazıda epistemolojinin temel sorularına, yani felsefedeki bilgi tartışmaları içinde merkezde yer alan üç soruya verilen cevapları kategorik şekilde dile getireceğiz. Bu şekilde kesin ayrımlar olmadığını ve yalnızca bu …
Epistemoloji nasıl biliyoruz sorusunu merkeze alan bilgi kuramı çalışmasıdır. Yunancada ‘kesin bilgi’ anlamına gelen episteme’ sözcüğünden almıştır. Doğrulanmamış yargılar için de ‘doksa’ (zan) terimini kullanırlar. Dünya hakkında ne kadar …
Ontoloji var olanların özünü soruşturan felsefe dalıdır. Yunanca ontos(varlık, olan şey) ve logos(çalışması) kelimelerinden gelir. Türkçede varlık felsefesi olarak bilinir. Nedenler çalışması ya da Aristo’nun deyimiyle ilk nedenler bilimi …
Friedrich Ludwig Gottlob Frege(1848-1925) Alman filozof, mantıkçıdır. Analitik felsefenin, dil felsefesinin ilk temsilcisi ve modern mantığın kurucusu olarak tanınmaktadır. Hayatı Babası Karl öğretmendir ve Almanca dili üzerine yazdığı kitapta …
Analitik felsefe ya da dilbilimsel felsefe 20. yüzyılda ortaya çıkan bir felsefe yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma sahip olanların ortak özelliği felsefeye dil çözümlemeleri açısından yaklaşmaları ve kavramların mantıksal incelemelerine odaklanmalarıdır. …
Stoacılık bir Helenistik felsefe geleneğidir. Mutlu olmak için arzulardan ve korkulardan sıyrılmayı ve olan şeyleri oldukları gibi kabullenip bütünün parçası olmayı öğütler. Erdem etiği olarak bilinen ve erdemli olmayı …
Giriş Werner Jaeger’in Yunan dünyası hakkındaki çalışmalarından biri olan “İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi” eseri antik Yunanlıların teolojik düşüncesine dikkat çekiyor. Jaeger daha evvel Paideia adlı eserinde Yunan kültürünün …
Kim derdi dünyanın öbür tarafıyla konuşmak mümkün olacak. Bir şehri aydınlatmak kimin aklına gelirdi? İnsanları bir kutudan izlemek, dünyaları cebinde taşımak, tüm dünyayı küçük bir alete sığdırmak hayal edilemezdi. …
Alex(1976- 6 Ekim 2007) bir Afrika gri papağanıdır. Arizona, Harvard ve Brandeis üniversitelerinde hayvan psikolojisi üzerine otuz yıllık bir deneye konu olmuştur. Kuşların dil yeteneği hakkındaki bu deney(Avian Language …
Filozoflar da ölür. Hem de her zaman. Gerçeği keşfetmekten geri durmazlar, ölümden de imtina etmezler. Bazen gerçek için ölüme gitmişlerdir. Bazen de dünyada gerçeğe yer olmadığı için göçmüşlerdir. Hayatı …
Kimse bir ağaç kadar bilge değil. Suyun kuvveti hepimizden daha çok. İnsanlıktansa hayvan alemi daha şefkatli. Hava insandan daha belirli. Dağlar daha görkemli. Tepeler bizden daha düzgün ve eğik …
Bilim nedir? diye sorduk ve filozofların sorularına dayandırdık. İlk filozoflardan beri hayatı gözlemlemek ve genel bir ifadeyle dile getirmek felsefe adı altında bilgece bir uğraştı. Zamanla sorular çeşitlendi ve …
Klasik Düşünürlerin Önemi Herkes antik Yunanlıları bir şekilde duymuştur. Beyaz giyimli bu insanlardan filozof olanları da kamuoyunda bilinir. Sokrates, Eflatun ya da Aristo dendiğinde bir şekilde kulağa çalınmış bir …