Huig de Groot (1583–1645), Latince şekliyle Hugo Grotius, Hollandalı filozoftur. Doğal hukuk kuramını seküler tabanda kuramlaştırmıştır. Kendi zamanına kadar kilise tahakkümünde bulunan doğal hukuk anlayışını evrensel ilkelerle işler hale getirmeyi amaçlamıştır. Dinden azade bir geçerlilik araması ve yasal mevzuatın herkese uygulanabilir olması için çalışması nedeniyle uluslararası ilişkilerin babası olduğu düşünülmektedir. De Jure Belli ac Pacis(Savaş ve Barış Hukuku) en büyük eseridir.[1]
Hugo Grotius uluslararası hukuku doğal hukuk üzerine kurarak bir sistem oluşturmuştur. Doğal hukuk ona göre her şeye gücü yeten bir varlığın bile tabi olduğu, değiştirilemez bir hukuktur.[2] Grotius’a göre Tanrı var olmasa bile doğal hukuk aynı içeriğe sahip olacaktır. Ayrıca bazı şeylerin Tanrı’nın kararı olmasa da iyi ve kötü olduğunu söyler.[3] Doğal hukuku dinden arındırır ve genele uygulanabilir bir sistem kurar.
Aslında doğal hukuktan ve savaş gibi politik araçlardan konuşuluyorsa Grotius’un öncelikli olarak incelenmesi gerekir. Grotius politik araçların ve hatta ahlakın da yer aldığı bir sistem kurmuştur. Kendisinden yüzlerce yıl önce gelişen doğal hukuk kuramının babası sayılması da bundandır.[4] Doğal hukukun dinin tahakkümünden çıkması ve uygulamaya konulabilir hale gelmesi Grotius sayesindedir. Bu filozof toplumdaki kuralları genel geçer temellere oturtarak doğal hukukun metafiziğe dayandırıldığı döneme nazaran gözle görülen ve güvenilebilir bir doğal hukuk anlayışı geliştirmiştir.
Evrensel hakları vurgulaması ve görünür dünyada bunları nedenselliğe kavuşturması gerçekten de yenilikçi bir anlayıştır.[5] Grotius ve diğer 17. yüzyıl ahlak filozoflarının antik dönemden kalma skolastik anlayışa zıt oldukları bilinse de[6] öteden beri bir doğa yasası arayışı vardır ve bu çerçevedeki zıtlıklar iyi anlaşılmalıdır. Doğal hakkın ilk kuramcılarından olan Grotius’un çağdaş savaş hukukunda ve adil savaş prensiplerindeki etkisi de merak konusudur. Hobbes’un doğal bir hak olarak betimlediği savaşın Grotius’ta yasal mevzuata dönüşmesi çağdaş politik felsefenin temelleri adına ilginçlik arz etmektedir.
Kaynakça
- [1] G.H.R. Parkinson, Routledge History of Philosophy, Volume IV.
- [2] Murray N. Rothbard, Hans-Hermann Hoppe, The Ethics of Liberty, NYU Press, 2003, s. xvii
- [3] Raymond Wacks, a.g.e., s. 4.
- [4] Jon Miller, Hugo Grotius, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.) Web kaynağı: http://plato.stanford.edu/entries/grotius/#NatLaw bölüm 3.
- [5] Stephen Darwall, Grotius at the Creation of Modern Moral Philosophy. _Archiv für Geschichte der Philosophie_ 94, 2012, (3):296-325, s.1-2.
- [6] Stephen Darwall , a.e. s.1.