Sanal gerçeklik: bilgisayar yazılımıyla oluşturulan, kullanıcıya sunuluş biçimiyle kullanıcının inançlarını askıya almasını ve gerçek bir ortam olarak kabul etmesini sağlayan yapay ortamdır. Kullanıcının eylemlerine gerçek zamanlı yanıt veren üç boyutlu bilgisayar ortamı olarak da tanımlanmaktadır.[1] Felsefenin ışığında bakıldığında, sanal ve gerçeklik ifadelerinin tanımı kesin değilken, bu tanım yeterli gelemez.Bak: dmy.info/gercek-nedir
İnsan duyularının gerçekmiş gibi kapılması nedeniyle “sürükleyici çoklu ortam”; bilgisayar aracılığı ile uygulanması nedeniyle “bilgisayar simülasyonu”; farklı bir üretim aşaması olması nedeniyle “yapay gerçeklik”, “siber gerçeklik” adları da verilmektedir. Tanımlar çoktur ve çeşitlidir. Biz burada felsefece bir tutum edinerek kesinliklerden çekineceğiz. Sorular sorarak yeni sorulara ulaşacağız ve felsefenin temeli olan merakı[2] konu üzerine yoğunlaştıracağız.[3]
İnsan ile makine arasındaki etkileşime ve iletişime vurgu yapan farklı sanal gerçeklik tanımları mevcuttur.[4] Çeşitliliğe bir örnek de sanal gerçekliğin bir tür sanal gerçeklikten türemesidir. Sanal gerçeklik aygıtları ilk olarak edebiyatta, insanın hayal gücünde tasarlanmıştır.[5] Bilim-kurgu yazarları ve gelecekçiler, makineler aracılığı ile oluşturulacak yeni dünyaları insanlığın zihnine yerleştirmiştir. Zihindeki gerçek daha sonra dışarıdaki gerçekte uygulamaya konmuştur. Böylelikle gerçek dünyadaki sanal ifadelerin daha sonra dünya gerçeğine dönüştüğü söylenebilir. Bir zamanların hayal ürünü, hatta saçma görüşleri, bugünün büyük gerçekleridir.
Günümüzde sanal gerçeklik, birebir benzetim ortamı anlamına gelen mühendislik terimi veya tüm benzetim ortamlarının genel adı olabilmektedir. Ancak felsefece bakışta kendi zihnimizdeki tasarımları, optik aletlerle oluşturulan görüntüleri ya da herhangi bir olayı sanal gerçeklik sözcüğü içerisinde değerlendirmek mümkündür.
Gerçek ve sanal tanımlarımıza göre, zihinde oluşturduğumuz imgeler de sanal gerçek tanımına katılabilir. Bilgisayar ortamı da dâhil, dış uyaranların hepsini beynimiz algılar. Sanal ya da başka tür gerçekliklerin hepsi beyinde amacına ulaşır. Bu halde sanal gerçeklik teriminin ortaya çıktığı kurgu eserlerden bir sanal gerçeklik olarak bahsedebiliriz. Bilgisayar ortamını kast eden terim anlamının yanında, insanın hayallerini yansıtan edebi ürünler de sanal gerçek anlamına sığdırılabilir. Bak: dmy.info/bilgi-nedir
Şu makalemden alıntıdır: Doğuhan Murat YÜCEL, Farklı Bir Olay Yeri Olarak Sanal Gerçek, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), Temmuz 2016, ss. 407-421.
Kaynakça
[1] Benjamin Lok, http://www.cise.ufl.edu/research/lok/teaching/hci-f08/Introduction%20to%20VE.ppt Erişim tarihi: 24.11.2014
[2] Platon, Theaetetus , Mö.360, İng. Çev. Benjamin Jowett http://classics.mit.edu/Plato/theatu.html Erişim tarihi: 23.11.2014
[3] Konu hakkında bakınız: Jon Cogburn, Mark Silcox tarafından yazılan Philosophy Through Video Games, Routledge, 2009
[4] Serap Kurbanoğlu, Sanal Gerçeklik: Gerçek Mi, Değil Mi? http://www.bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/dosyalar/1461-2921-1-PB.pdf, s. 22
[5] http://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_reality Erişim tarihi:20.11.2014