Etiket: nedensellik
Aristoteles’in metafiziği Platon’un metafiziğinden etkiler taşısa da hocasının anlayışından kısmen koptuğu için ona karşıtmış gibi düşünülmüştür. Aristoteles yaşlandıkça hocasının formlar öğretisinden kopar ve “idealar teorilerinin kurucularını severiz, ama doğruyu …
İnsan yok olduğunda dışarıdan bakanlar “kendi etti, kendi buldu” diyecek. Tarihi bütün olarak görebilenler tam olarak kavrayacak. Neden yok olduğumuzu anlamayacağız, ancak neden yok ettiğimizi sorgulamadığımız için bize müstahak. …
Metafiziğin göz ardı edilmesi ile felsefenin göz ardı edilmesi felsefe dışındaki disiplinlerin Wittgenstein atıflarında görülebilir. Her şey gözden düşme potansiyeline sahiptir. Burada dikkat çeken nokta düşen şeyin yerine ne …
Metafizik tarihi farklı yorumlarla şekillenmişti. Çağdaş zamanlarda çoğunlukla eleştirel bir hal almıştı. Wittgenstein dilden yola çıkmış, diğer filozoflar farklı yönlerden yaklaşmıştı. Her ne kadar 20. yüzyılda dilden yola çıkılsa …
Metafizik nedir diye sormuş, Aristoteles’in varlığın nedenlerini ararken tasarladığı ilk felsefe olduğunu söylemiştik. Gerek Aristoteles’in gözlemleri, gerek metafiziğin anlamı ve işlevi tarih boyunca farklı yaklaşımlarla yorumlanmıştır. Bu yazıda kısa …
Metafizik varlığı, varlığın ilk ilkelerini ve nedenlerini konu alan en genel ve temel disiplindir. Varlıkları birbirinden ayıran özellikleri bir tarafa bırakınca geriye kalan ilke ve nedenler metafiziğin konusudur. Neyin …
Gelişmişlik çevredekilere göre daha iyi durumda olmaya işaret eder. “Gelişmiş” ülkeler ise diğerlerinden daha güçlü olanlardır. Neyin iyi olduğunu ya da gücün tanımını tartışmak gerekir. Günümüzdeki uygulamaya bakarak genel …
Şehrin her yanına yayılmış perişan haldeki Suriyeliler bize ne anlatıyor? “Suriyeli” bugünlerde mülteci anlamına geliyor. Oysa tarih bir tezatı barındırıyor. Suriyeliler aslında tarihi kuranlar ve uzun bir süre de efendisi olanlardır. …
Bir şeyin farklı olması ne demektir? Farklılık nereden gelir? Sözlüklere göre fark, iki şey arasında benzer olmayandır. Daha işlevsel bir tanıma göre ayıt edilen şeye fark denir. Ayırt edilemiyorsa …
Eşitlik, nicelik ve nitelik bakımından aynı olmaktır. Ne eksik, ne de fazla olana eşit denir. Her eşitlik bu tanıma uymayabilir. Mantıkta aynı değere sahip olmak iken; matematikte farklı ifadelerle …
Hayatta her şey karşılıklı mıdır? Fiziksel nicelikleri düşündüğümüzde her şeyin bir karşılığı olduğunu görürüz. Doğada her etkiye eşit oranda bir tepki vardır. Fiziksel dünyada hiçbir şey yok olmaz, yoktan …
Hayatı Ciddiye Almak Nedir Bugün küresel sorunlar olarak bilinen siyasi, toplumsal, ekonomik sorunların hepsi hayatı ciddiye almaktan kaynaklanıyor. Hayatı ciddiye almak, gereğinden fazla sorun yaratmaya, ya da olayları tek …
Ne Ekersen Onu Biçersin Bitkiler tohumlar bırakarak çoğalır. Tohum, bitkinin çok küçük bir kısmıdır. Buğday gibi taneli bitkilerde taneler yeniden ekilirse bitkinin tamamı yetişecektir. Herhangi bir ekim işleminde ektiğimiz …
Hayat hata mı Schopenhauer hayatın bir hataya uygun görünüme sahip olduğunu söyler. Ona göre hayat berbat bir şeydir ve hayatını hayatı anlamaya adamıştır. Sokrates’e göre de hayat bir hata …
Mekanik evren ve İnsan Mekanik evren ya da mekanikçilik felsefe tarihinde ilk olarak atomcularla anılır. Onlara göre evren, sonsuz geçmişten sonsuz geleceğe kadar birbirlerine çarpıp birbirlerini itmeyle devinen bir …