Türk Adının Anlamı Kaynağı Tarihi Kökeni

Yunanca Tourkos, Çince tu-kin eski karşılıklarıdır. Bugün batıdaki yaygın kullanım “Turk” şeklidir. Slovakça ve  Lehçede Turek, Bulgarcada Turski, Arap alfabesinde: ترك  Çince: 土耳其  Yunanca: Τούρκος  İbranice: תורכי Hintçe: तुर्की Japonca トルコ語 Tayvanca: ตุรกี karşılıkları vardır.

Türk adının anlamı Diğer Dillerde:

1. Balkanlardan Sibirya ve Çin’e kadar uzanan Türkik dilleri konuşan kimse.
2. Türkiye yerlisi ya da burada yaşayan.
3. Müslüman. Osmanlı sultanının tebaası
4. Arap atıyla akrabalığı bulunan Türk atı.
5. Seyrek olarak ” değişiklik isteyen dinamik ve genç insan”  “genç türk”

Türk adının anlamı ansiklopedilerde ayrıca

• Uttar Pradesh ve Gujarat’da bulunan müslüman toplum ve derneklere verilen ad.
• Türkistan veya Türkiye ile ilgili olan bir şeylere verilen ad.
• Batı İrlanda’da sıradağların adı.
• Türk ve Kaikos Adaları, Karayip’teki Britanya Denizaşırı toprağı ve buradaki Grand Turk adası.
• Kaliforniya’da bir topluluğa verilen ad.
• Türk dili ve bununla alakalı olanlara verilen ad. dmy.info/ilk-turkler-eski-turkler-kimdir/

Son Olarak

Türk adı: bir rapçi, bir komedi yazarı, sahte ve hileli bir satranç makinesi, Amazon şirketinin kullanıcılara iş karşılığı ödeme yapan teknolojisi, Final Fantasy VII oyununda bileşke bir karakter, Maske filminde bir motosiklet kulübü, Scrubs dizisindeki ana karakter, Godfather’da uyuşturucu ticareti yapan karakter, Snatch filminde bir suçlu karakter, Terminatör’de bir karakter, aynı filmde bir satranç bilgisayarı ve saire birçok karşılığa sahiptir. Şahısların nicki olarak da sık kullanılıyor. Batıdaki kullanımların çoğu İrlandalı yerine kullanılan “Türk” tabiridir.  Bununla ilgili ayrıntılı bilgi yok ama Amerikalılar İrlandalıları bazen Türk diye çağırmaktadır.

Sonuç olarak bizdeki Türk adı büyük olasılıkla Türe- eyleminden “türeyen“, töre+ adından töreli ya da tüze+ adından hukuklu, tüzüklü anlamına gelmektedir. Güçlü kuvvetli anlamı biraz yakıştırma gibidir. Yine de bu anlamda kullanıldığı da olmuştur. Uygur metinlerinde “güçlü” anlamına geldiği söylenmektedir. 11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut ise bir şeyin ortası, olgun, yetişmiş anlamına geldiğini söyler.

Öte yandan 1. yy. da batıda rastlansa da Türk sözcüğüne benzer sesler (T’u-cüeh- Ting- Ting) Mö. 3. yüzyılda bulunmaktadır. Türklerin Türk adından bahsettiği ilk yazılar ise Göktürk Devleti dönemindedir. 732’de dikilen Kül Tigin Yazıtı günümüze ulaşan ilk Türkçe resmi belgedir. Orhun Yazıtları 19. Yüzyıl sonunda keşfedilmeden önce en eski Türkçe yazı Kutadgu Bilig idi.

Bir devlet adı olarak ilkin 552-774 yılları arasında hüküm süren Türk Kağanlığı( Göktürkler)’nca kullanılır. Daha sonra Mısır’da 1250-1517 arasında hüküm süren Türkiye Devleti(Ed dawla al-Turkiyya[Memlük Sultanlığı]) ve 1923’ten günümüzde dek Türkiye Cumhuriyeti tarafından kullanılmıştır.

Kaynakça

• Sevan Nişanyan, Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, İstanbul, 2009 ISBN : 9789752896369
• PLINY “Natural History” – Harvard University Press, vol. II (Libri III-VII); Reprinted 1961, P.351
• Pomponius Mela’s Description of the World,Pomponius Mela, University of Michigan Press, 1998, p.67
• https://en.wikipedia.org/wiki/Turk
• Abdulkadir İnan, Urartu yazıtında ve Romalı Plinius’un tarihinde «Türk Adı» var mı? Belleten, TTK, Cilt. XlI, S. 45, 1948, s. 277 – 278
• Dile Ayda, Une Theorle Sur L’Orlglne Du Mot «Türk», «Türk» kelimesinin Menşei Hakkında Bir Nazariye, TTK, Belleten. Cilt. XL., No. 158, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Nisan 1976, s. 229 – 247
• Laszlo Rasonyi, Dünya’da Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları. Ayyıldız Matbaası, Ankara 1974
• Prof. Dr. Ercümend Kuran, Türk Adı ve Türklük Kavramı, Türk Kültürü Dergisi, Yıl, XV, S. 174, Nisan 1977. s. 18-20.