Avram Noam Chomsky Amerikalı dilbilimci, filozof ve bilişsel bilimcidir. Evrensel dilbilgisi, derin ve yüzey yapılar ve mevcut iktidarların tümüne politik muhalefeti ile tanınır.
Cop totaliter bir devlet için neyse propaganda demokrasi için odur.
WBAI, 1992 [11].
Hayatı
1928’de Yahudi göçmen bir ailede, Pennsylvania’da doğdu. Babası Rusya’dan I. Dünya Savaşı nedeniyle Amerika’ya kaçmış ve buradaki Yahudi okullarında öğretmenlik yapmıştı. Noam demokrat olan ailesinin yanında Yahudi gelenekleriyle yetişti. Erken yaşta amcası aracılığıyla tanıştığı anarşizm ile sol siyasete yakınlık duydu. 10 yaşından itibaren Faşizmi ve Stalinizmi eleştirdi, günümüze kadar da dünya siyasetini libertaryan bir açıdan yorumlamaya çalıştı.
Pennsylvania Üniversitesi’ndeki dilbilim üzerine doktorasını 1955’te tamamladı. Transformational Analysis(Dönüşümsel Analiz) Bu tezde sözdizimi üzerine çalışan filozof daha sonra buradan hareketle The Logical Structure of Linguistic Theory(Dilbilim teorisinin mantıksal yapısı) adlı çalışmayı 55’ten 75’e kadar yürüttü.
Elbette herkes barış istediğini söylüyor. Hitler de barış istiyordu. Herkes barış ister. Soru şu: “Ne tür bir barış?”
Talk at University of California, Berkeley, 1984
1955’te Massachusetts Institute of Technology[MIT(Massachusetts Teknoloji Enstitüsü)]’de hoca olarak göreve başladı. 1961’de Modern diller ve dilbilim adlı(şimdi dilbilim ve felsefe) bölümde profesör oldu. 1976’da MIT içinde özel bir anlamı olan enstitü profesörlüğüne layık görüldü. 58’de Princeton’da, 69’da Oxford’da, 72’de Cambridge’de, 77’de ve Leiden’de olmak üzere birçok üniversitede ders verdi. Birçok üniversiteden fahri doktora aldı.
Amerikan Bilimler ve Sanatlar Akademi’si ve Ulusal Bilim Akademisi üyesidir. Amerikan Psikoloji Derneği’nin Seçkin Bilimsel Katkı Ödülü, Kyoto Ödülü, Helmhotz Madalyası, Dorothy Eldridge Barış Ödülü, bilişsel bilimde Franklin Madalyası gibi ödüller aldı.
2002’de MIT’den emekli oldu. Emekliliğinden sonra Amerikan dış politikası, Irak Savaşı, terör, emperyalizm gibi konularda aktivist oldu. Türkiye’de kitabının çevirmeni vatana ihanetten yargılanınca buraya da geldi ve muhalefete destek oldu.(Geldiği ilk duruşmada dava düşürüldü.) Kendisini mahkemeye sanık olarak kaydettirdi.
Demokrasiyi kısıtlamanın en etkili yolu, karar almayı kamusal alandan denetlenemez kurumlara aktarmaktır: krallar ve prensler, rahip kastları, askeri cuntalar, parti diktatörlükleri veya modern şirketler.
Z Magazine, May 1998 [34]
Şirketlerin tekelleşmesine, nükleer silahlara, azınlık haklarının ihlal edilmesine, ekonomik eşitsizliğe ve sair tüm küresel ve politik sorunlara değinmeye devam eden Chomsky 2017’den beri Arizona Üniversitesi’nde yarı zamanlı olarak çalışmaktadır.
Çalışmaları
Chomsky insanın doğadaki ayırt edici özelliğinin dil olduğunu savunarak dil yetisine ayrılmış özel zihinsel yapılarla doğduğumuzu söyler. “Dil yetisi” zihinsel bir organ gibi ayırt edici, insana özgüdür. Dilbilim bu yetinin nasıl oluştuğunu ve dilbilimsel veriyle karşılaştığında nasıl değiştiğini incelemelidir. Dil yetisi evrensel dilbilgisiyle başlar. Evrensel dilbilgisi ise tüm dillerin dayandığı ses,sembol, çağrışım gibi genel bir yapıdır.
Chomsky’nin dilbilim kuramında iki hedef vardır: Anadil konuşurlarının dilbilgisini tasvir ve dilbilgisi yeterliğine nasıl ulaşıldığını açıklamak. Bununla birlikte felsefenin içindeki çoğu dil sorunundan oluşan çatışmaların da anlaşılacağı söylenebilir.
Güçlü devletler genellikle kendilerini istisnai şekilde görkemli bulmuşlardır ve Birleşik Devletler buna bir istisna değildir.
Interview with The Young Turks, October 26, 2010