Tractatus Logico Philosophicus
- 1918’de yazılmış, 1921’de yayımlanmıştır.
- Almanca yazılmıştır, “Annalen der Naturphilosophie” adlı dergide “Logisch-Philosophische Abhandlung” başlığıyla (14, 1921) yayımlanmış, C. K. Ogden tarafından İngilizceye “Tractatus Logico-Philosophicus” adıyla çevrilmiştir.
- Resmî, numaralandırılmış mantıksal bir yapıda yazılmıştır.
- Felsefenin görevi, dilin yapısını analiz ederek dünyanın yapısını ortaya çıkarmaktır.
- Doğruluğun uygunluk kuramına, dilsel olarak “resim kuramı”na dayanır. Dünya, olguların toplamıdır.
- Felsefe sorunları, zekânın dil tarafından “büyülenmesinden” kaynaklanır; bu sorunlar çözülmez, felsefe aracılığıyla, analitik biçimde ortadan kaldırılır.
- Felsefenin dilsel karmaşalarını çözmek için mantık kullanılabilir.
- Sorunlar, önermelerin bir gerçekliğe karşılık gelmediğini mantıksal olarak kanıtlamakla çözülebilir. Bunun için belirsizlikten ve muğlaklıktan arınmış bir mantıksal dil gereklidir.
- Dil içinde söylenebilen her şey, mantıksal önermelerle ifade edilebilir.
- Dünyanın sınırları, dilin sınırlarıdır.
Felsefi Soruşturmalar
- 1945’te yazılmış, ölümünden sonra 1953’te yayımlanmıştır.
- Almanca yazılmıştır, orijinal adı “Philosophische Untersuchungen”’dur; G. E. M. Anscombe tarafından İngilizceye “Philosophical Investigations” adıyla çevrilmiş, Macmillan Publishing tarafından yayımlanmıştır.
- Daha gayriresmî, tartışmacı bir üslupla yazılmıştır.
- Felsefenin görevi, gündelik dilin belirsizlikleri ve karmaşıklıklarıyla etkileşime girerek felsefî açıklığa ulaşma fikrini araştırmaktır.
- Doğruluğun pragmatik kuramına, dilsel olarak “kullanım kuramı”na dayanır. Dünya, pratiklerin toplamıdır.
- Felsefe sorunları, zekânın dil tarafından “büyülenmesinden” kaynaklanır; bu sorunlar çözülmez, felsefe aracılığıyla, analitik biçimde ortadan kaldırılır.
- Mantık, dilin sorunlarını çözemez çünkü dil, oynandıkça anlam kazanan dinamik bir oyundur.
- Sorunlar, bu dil oyunlarını pratik olarak analiz etmeye çalışarak çözülebilir ve *Philosophical Investigations*’da buna uygun olarak gerçek yaşam örnekleri ve düşünce deneyleri yer alır.
- Her şey dil ile ifade edilemez.
- Dünyanın sınırları katı değildir; dil oyunlarının sınırları iç içe geçer ve sürekli değişir.
Ayrıca bakınız: Wittgenstein’In iki dönemi: https://www.dmy.info/wittgensteinin-iki-donemi