Kategori: Felsefe
Bir hikaye anlatıcısı hikayelere odaklanır, bir tarihçi gerçek hikayelere odaklanır, bir filozof ise bu hikayeleri nasıl bildiğimizi tartışmaya odaklanır. Dolayısıyla felsefe, bir yazı bütününden çok bir faaliyettir. Ayrıca, tüm …
Savaş, açlık, hastalık, yalnızlık, başarısızlık, ölüm ve daha birçok sorun, zihninde yaşayan entellektüel için önemsizdir. Ne var ki kalıcı deneyim sadece ideal düzeyde olsa da, elbette vücudun ve fiziksel …
Görünen o ki insanlığın başlangıcında avcılıkta en yetenekli olan yönetiyordu. Köylere yerleştikten sonra çiftçi başı çekti. Savaşçılar, savaşan bir ortamda yeteneklerine ihtiyaç duydukları için daha sonra başa geldiler. Katipler, …
Bir insan toplumla paylaşımda bulunmuyorsa, başkalarını umursamıyorsa bencildir, egoisttir. Yine de aslında egosu için çalışmıyor çünkü onun egosu gerçekten yok. Sadece felsefi olarak değil, pratik olarak da. Bir ego, kişilik olabilmek için; bunu …
Din, felsefe ve bilimin yorumlarını araştırırken aslında bilgi iddialarının anlamları ve referanslarına yönelik bir merak içindeyiz. Bu üç kategori nasıl yorumlara sahiptir? Bizi meraklandıran bu üçünün de birer bilgi …
“Felsefe şudur” derken veya “… felsefesi şöyle der” gibi cümleler kurarken bambaşka felsefe göstergelerine sahibiz. “Felsefe caiz değildir” derken aslında felsefenin tüm anlamlarını değil “belli bir görüşü” hedef alırlar. …
Felsefe neden Yunan’da başladı, felsefe neden Yunanistan’da ortaya çıkmıştır? gibi sorular felsefenin ortaya çıkışı için bir formül arıyorsa da bu formülün bileşenleri tanımlanamadığı için tam bir cevap üretilemiyor. Örneğin …
Çin felsefesi Asya karasının en doğu ucundaki bölgede büyük çoğunlukla Çince dilinde yapılan felsefi çalışmaların adıdır. Coğrafi bir adlandırma olduğu kadar kaynakları ve etkileri itibariyle coğrafyaya bağımlı olduğundan entelektüel …
Postmodernizm 20. yüzyılda modernizmin ardından gelen ve tanımlanması zor bir akımdır. Felsefede, sanatta ve edebiyatta genel özellik olarak derin şüphecilik, öznellik ve görelilik içerdiği söylenebilir. Düşünce hayatında 20. yüzyılın …
Modernizm yeni tarz, yeni ölçüt ve çağdaş anlayışlara yönelik değişim talebi anlamında kullanılır. Daha çok sanatla ilgilidir. Felsefede ise modern felsefe tabiri ile tarihsel bir dönemlendirme olarak benzer bir …
Pragmatizm bir önermenin anlamının, onu kabul etmenin pratik sonuçlarında bulunacağını ve pratik olmayan fikirlerin reddedilmesi gerektiğini savunan bir felsefe akımıdır. Pragmatizm, dünyayı, içindeki özneden koparılamaz olarak tanımayı ve konumunu …
Sanat felsefesi sanatın, sanatçının, eserin ve estetik hazzın soruşturulmasına dayanan felsefe dalıdır. Güzellik ve zevki soruşturan estetiğin bir parçasıdır. Değerler çalışması olan aksiyolojiye dayanır. Sanat ustalık, üretim; estetik duyuya …
Siyaset felsefesi ya da politik felsefe etiğin toplum uygulaması, devletin ve politikanın nasıl olması gerektiğine yönelik soruşturmadır. Platon’un Devlet’i ve Aristoteles’in Politika’sı ile başlar. Platon ve Aristoteles’in devlet anlayışları …
Din felsefesi dini sistemlerde yer alan kavramların ve yargıların soruşturulması hakkındadır. Felsefe ile ortak yanı dünyada belirli olmayan, gündelik bilginin dışındaki bir anlayışı aramalarıdır. Dinin kesin tanımı yoktur ama doğa …
Ahlak felsefesi ya da felsefedeki adıyla etik “nasıl davranmalı” sorusunu merkeze alarak ahlakın ve davranışın temel ilkelerini tartışan felsefe dalıdır. Temel Terimleri Özgürlük: insanın kendi seçimleriyle davranabilmesidir. Sorumluluk: insanın …
Bilim felsefesi bilimin yöntem, teori ve analizlerinin tanımlandığı ve değerlendirildiği bir tartışma alanıdır. Temel terimleri Bilim: Gerçeklerin bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ile üretilen düzenli bilgi …
Bu yazıda epistemolojinin temel sorularına, yani felsefedeki bilgi tartışmaları içinde merkezde yer alan üç soruya verilen cevapları kategorik şekilde dile getireceğiz. Bu şekilde kesin ayrımlar olmadığını ve yalnızca bu …
Epistemoloji nasıl biliyoruz sorusunu merkeze alan bilgi kuramı çalışmasıdır. Yunancada ‘kesin bilgi’ anlamına gelen episteme’ sözcüğünden almıştır. Doğrulanmamış yargılar için de ‘doksa’ (zan) terimini kullanırlar. Dünya hakkında ne kadar …
Ontoloji var olanların özünü soruşturan felsefe dalıdır. Yunanca ontos(varlık, olan şey) ve logos(çalışması) kelimelerinden gelir. Türkçede varlık felsefesi olarak bilinir. Nedenler çalışması ya da Aristo’nun deyimiyle ilk nedenler bilimi …
Friedrich Ludwig Gottlob Frege(1848-1925) Alman filozof, mantıkçıdır. Analitik felsefenin, dil felsefesinin ilk temsilcisi ve modern mantığın kurucusu olarak tanınmaktadır. Hayatı Babası Karl öğretmendir ve Almanca dili üzerine yazdığı kitapta …
Analitik felsefe ya da dilbilimsel felsefe 20. yüzyılda ortaya çıkan bir felsefe yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma sahip olanların ortak özelliği felsefeye dil çözümlemeleri açısından yaklaşmaları ve kavramların mantıksal incelemelerine odaklanmalarıdır. …
Stoacılık bir Sokratik, antik ve Helenistik felsefe geleneğidir. Mutlu olmak için arzulardan ve korkulardan sıyrılmayı ve olan şeyleri oldukları gibi kabullenip bütünün parçası olmayı öğütler. Erdem etiği olarak bilinen …
Giriş Werner Jaeger’in Yunan dünyası hakkındaki çalışmalarından biri olan “İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi” eseri antik Yunanlıların teolojik düşüncesine dikkat çekiyor. Jaeger daha evvel Paideia adlı eserinde Yunan kültürünün …
Kim derdi dünyanın öbür tarafıyla konuşmak mümkün olacak. Bir şehri aydınlatmak kimin aklına gelirdi? İnsanları bir kutudan izlemek, dünyaları cebinde taşımak, tüm dünyayı küçük bir alete sığdırmak hayal edilemezdi. …
Alex(1976- 6 Ekim 2007) bir Afrika gri papağanıdır. Arizona, Harvard ve Brandeis üniversitelerinde hayvan psikolojisi üzerine otuz yıllık bir deneye konu olmuştur. Kuşların dil yeteneği hakkındaki bu deney(Avian Language …